Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, cần có tuyên ngôn với bà con nông dân ĐBSCL và cả nước rằng: Chúng ta không phải là một quốc gia dư thừa nước, nước sẽ ngày càng khan hiếm hơn.
Sáng 4/6, chia lửa với Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan trả lời một số nội dung đại biểu chất vấn liên quan đến hồ chứa nước và tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).
Chúng ta chưa xem nước là tài nguyên
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, tình trạng sạt lở đang diễn ra, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của người dân.
Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã có chuyến thị sát và giao Bộ NN&PTNT trình đề án tổng thể về vấn đề này. Dự kiến đến tháng 9 tới, Bộ sẽ trình đề án trong đó tiếp cận một cách tổng thể hơn, chiến lược hơn về vấn đề hạn hán, xâm nhập mặn.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan. Ảnh: QH
Bộ cũng trình Thủ tướng trong tháng 9 này tổ chức lấy ý kiến các chuyên gia ở Hà Nội và TP.HCM; tổ chức diễn đàn do Thủ tướng Chính phủ chủ trì gặp gỡ lãnh đạo, chuyên gia, nhà khoa học của 13 tỉnh ĐBSCL.
Bộ trưởng dẫn đánh giá bối cảnh thế giới là "chúng ta đang ở một kỷ nguyên khô hạn mang tính chất toàn cầu”, không chỉ riêng Việt Nam.
Theo ông Hoan, cần tiếp cận vấn đề tiết kiệm nước ở 3 chủ thể: Số lượng nước, chất lượng nước và cách thức sử dụng nguồn nước. Trong đó cách thức sử dụng nước tác động đến số lượng và chất lượng nước.
Ông cũng nêu thực tế “chúng ta chưa xem nước là tài nguyên” dù vẫn nói là tài nguyên nước và cứ nghĩ nước là vô hạn.
“Trước thách thức biến đổi khí hậu và thách thức từ khai thác, sử dụng nước trở thành tài nguyên hữu hạn và chúng ta cần tiếp cận nền nông nghiệp khan hiếm nước”, Bộ trưởng NN&PTNT nói.
Tư lệnh ngành NN&PTNT dẫn câu chuyện phát triển nông nghiệp vượt trội của Israel. Khởi đầu họ đưa ra thông điệp giáo dục “văn hóa tiết kiệm nước”.
“Đến giờ này chúng ta cần có tuyên ngôn với bà con nông dân ĐBSCL và cả nước rằng: Chúng ta không phải là một quốc gia dư thừa nước mà nước sẽ ngày càng khan hiếm hơn”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh. Từ đó, đưa ra cách tiếp cận ngắn hạn, dài hạn bằng chiến lược nông nghiệp tổng thể để chuyển đổi trạng thái nông nghiệp từ tưới tràn, tưới xả sang tưới nhỏ giọt.
Ngoài ra, Bộ trưởng cũng cho hay, tiết kiệm nước còn liên quan đến phát thải khí nhà kính, trong đó đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh. Vì vậy ông mong muốn Quốc hội ủng hộ đề án Chính phủ đã phê duyệt.
Xem xét thận trọng việc xây hồ trữ nước
Về các giải pháp trước mắt hạn chế xâm nhập mặn, trữ nước ngọt, Bộ NN&PTNT sẽ đề nghị Chính phủ ưu tiên đầu tư cho ĐBSCL, nhất là các công trình có độ phủ rộng, nhiều người dân hưởng lợi.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định, các địa phương cần phải xem xét thận trọng việc xây hồ chứa nước, bởi không phải dễ sử dụng diện tích lớn làm hồ trữ nước của địa phương này phục vụ cho địa phương khác, nhất là địa hình bằng phẳng, không có độ dốc.
Về hồ thủy lợi, ông Hoan cho biết, Bộ NN&PTNT đang trực tiếp quản lý 5 hồ lớn và 25 hồ liên quan nhiều tỉnh Bộ phân cấp cho các địa phương quản lý. Đến thời điểm này các hồ an toàn, đang được thường xuyên theo dõi, quản lý.
Đối với 900 hồ lớn, vừa, nhỏ đã phân cấp các địa phương quản lý, nguồn lực đầu tư theo luật ngân sách của địa phương. Tuy nhiên, đối với một số địa phương nguồn lực hạn chế, Bộ NN&PTNT cũng báo cáo Thủ tướng có giải pháp cụ thể hơn.
Tư lệnh ngành NN&PTNT cũng đề nghị các đại biểu Quốc hội tăng cường giám sát, đề xuất duy tu, sửa chữa đảm bảo an toàn hồ đập do địa phương quản lý.
