Ngô sinh khối là loại cây lương thực ngắn ngày, cây phát triển nhanh, khỏe mạnh, thân to, bộ rễ chân kiềng phát triển, có khả năng chống đổ. Thời gian sinh trưởng của ngô sinh khối ngắn hơn ngô lấy hạt, từ khi trồng đến khi thu hoạch khoảng 85 - 90 ngày. Ngô được thu hoạch ở giai đoạn bắp ngô chín sáp. Thay vì thu hoạch để lấy hạt lúc bắp ngô đã chín hoàn toàn, cây ngô thu hoạch làm thức ăn cho gia súc ở giai đoạn bắp ngô chín sáp sẽ đảm bảo độ mềm, giàu dinh dưỡng và sự ngon miệng cho vật nuôi. Toàn bộ cây ngô (thân, lá, bắp) được băm/xay nhỏ để cho gia súc ăn trực tiếp hoặc chế biến sâu thành thức ăn ủ chua, viên nén hoàn chỉnh,… phục vụ cho ngành chăn nuôi bò sữa, bò thịt quy mô lớn trong nước và xuất khẩu. Trong xu thế hiện nay, trồng ngô sinh khối để chủ động nguồn thức ăn gia súc nhằm tăng nguồn thực phẩm phục vụ đời sống là tất yếu.
Ngô sinh khối có chu kỳ thu hoạch ngắn hơn đáng kể so với trồng ngô lấy hạt, qua đó, giảm thiểu tác động tiêu cực của thời tiết bất lợi, thuận lợi cho việc bố trí thời vụ. Bên cạnh việc trồng ngô sinh khối với diện tích nhỏ để tận dụng quỹ đất, tạo nguồn thức ăn chủ động tại chỗ cho đàn vật nuôi của các hộ gia đình, trang trại chăn nuôi thì với những vùng có ưu thế về quy mô diện tích phù hợp phát triển ngô sinh khối có thể trở thành hàng hoá, là nguồn thức ăn thô xanh chất lượng.. Ước tính 01 ha ngô sinh khối sau thời gian trồng 85 - 90 ngày, cho năng suất từ 50 - 60 tấn/vụ. Sau khi trừ hết các chi phí cho lợi nhuận từ 20 - 25 triệu đồng/ha/vụ (một năm có thể bố trí canh tác được 03 vụ).
Việc mở rộng, phát triển diện tích trồng ngô sinh khối theo hướng hàng hoá cần có đơn vị ký kết hợp đồng thu mua, bao tiêu sản phẩm; diện tích trồng tập trung tối thiểu từ 05 ha trở lên, đất phải tương đối bằng phẳng, địa điểm trồng thuận tiện giao thông để dễ dàng áp dụng cơ giới hoá vào sản xuất từ khâu làm đất đến khi thu hoạch và vận chuyển.
Năm 2023, từ nguồn sự nghiệp khuyến nông tỉnh, Trung tâm Khuyến nông phối hợp với địa phương triển khai mô hình: "Trồng ngô sinh khối gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm" tại thị trấn Đăk Hà, quy mô 05 ha, với sự tham gia của 05 hộ nông dân. Khi tham gia mô hình các hộ nông dân được hỗ trợ 70% giống ngô NK7328 và 70% phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; người dân đối ứng 30% giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật theo yêu cầu của mô hình. Trung tâm Khuyến nông đã liên hệ và kết nối thành công với Công ty TNHH Lương Phúc Gia Lai để tiêu thụ sản phẩm.
Ngày 01/6/2023, tại UBND thị trấn Đăk Hà, Công ty TNHH Lương Phúc Gia Lai đã ký kết Hợp đồng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm với đại diện nhóm hộ nông dân tham gia mô hình. Công ty đã tạm ứng 08 triệu đồng/ha để các hộ nông dân chủ động kinh phí đầu tư và cam kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm đầu ra cho người nông dân với giá 900 đồng/kg.
Ngoài ký kết với các hộ tham gia mô hình, về phía Công ty mong muốn Chính quyền địa phương và Cơ quan chuyên môn tạo điều kiện, kết nối với các Hợp tác xã, Tổ hợp tác có quỹ đất đủ lớn, tập trung và thuận tiện giao thông để kết hợp trồng ngô sinh khối, hình thành vùng sản xuất hàng hoá tập trung trên 200 ha tại tỉnh Kon Tum.
Hy vọng sự thành công của mô hình trồng ngô sinh khối gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm sẽ là cơ sở để nhân dân học tập, nhân rộng, đặc biệt đối với khu vực có diện tích đất trồng lúa thiếu nước cần chuyển đổi và diện tích đất bán ngập từ các lòng hồ thuỷ điện./.
Đới Văn Cương – Trung tâm Khuyến nông
