Đa dạng sinh học Khu hệ chim tại Khu BTTN Ngọc Linh tỉnh Kon Tum.

Ngọc Linh là dãy núi cao tạo thành ranh giới hành chính của hai tỉnh Kon Tum và tỉnh Quảng Nam.Với đỉnh cao 2.604 m và nhiều đỉnh cao dưới 2.500m như Ngọc Tion (2.032 m), Ngọc Peukpee (1.728 m), Ngọc Lum Heo (2.030 m), Ngọc Lepho (2.070 m) và Ngọc Pa (2.251 m)…, Ngọc Linh là dãy núi cao thứ hai của Việt Nam sau dãy Hoàng Liên Sơn ở phía Bắc và cao nhất trong các dãy núi của miền Nam Việt Nam. Đây chính là nóc nhà của Tây Nguyên nên có giá trị to lớn về quân sự và An ninh quốc phòng.

Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh được bao bọc bởi 96,82% diện tích rừng các loại. Ghi nhận 14 kiểu thảm thực vật rừng ở 3 đai độ cao: Nhiệt đới, Á nhiệt đới núi thấp, Á nhiệt đới núi trung bình. Trong đó, kiểu thảm thực vật á nhiệt đới núi thấp đóng vai trò chủ đạo cho các kiểu thảm thực vật nơi đây. Đặc biệt, Trong các kiểu thảm ở khu vực Ngọc Linh nổi bật là Kiểu rừng kín thường xanh á nhiệt đới núi trung bình độ cao 1.800m – 2.600m có lớp thảm mục dầy đây là sinh cảnh của một số loài động thực vật quý hiếm đặc hữu của Việt Nam được phát hiện mà nơi khác không có như: loài sâm Ngọc Linh Panax vietnamense, khướu Ngọc Linh Trochalopteron ngoclinhensis.

Khu hệ Chim đã ghi nhận tại Khu BTTN Ngọc Linh có 234 loài chim thuộc 11 bộ, 43 họ chiếm 32,7% (chỉđứng sau khu hệ bướm 45,5%) trong 716 loài động vật thuộc 4 lớp khác nhau: Thú, Chim, Bò sát Lưỡng cư, Bướm. Trong đó: Bộ Sẻ Passeriformes có số loài nhiều nhất với 157 loài (chiếm 67,1% tổng số loài); tiếp đến là bộ Gõ kiến Piciformes có 12 loài (chiếm 5,13%), bộ Cu cu Cuculiformes có 11 loài (chiếm 4,7%);bộ Cú Strigiformes và bộ Cắt Falconiformesđều có 10 loài (chiếm 4,27%); bộ Gà Galliformes với 9 loài (chiếm 3,85%); bộ Sả Coraciformescó 8 loài (chiếm 3,42%); bộ Bồ câu Columbiformes với 7 loài (chiếm 2,99%).bộ Hạc Ciconiiformes với 5 loài (chiếm 2,14%); bộ Yến Apodiformes có 4 loài (chiếm 1,71%); bộ Nuốc Trogoniformes có 1 loài (chiếm 0,42%).

Các loài chim quý hiếm, bảo tồn: Đã xác định có 41 loài, trong đó: Sách Đỏ Việt Nam có 13 loài, gồm có 1 loài ở bậc EN,8 loài ở bậc VU, 4 loài ở bậc LR; Danh Lục Đỏ IUCN có 11 loài, gồm có 1 loài bậc EN, 2 loài ở bậc VU, 8 ở bậc NT; Nghị định 06/2019/NĐ-CP có 38 loài, gồm có 7 loài thuộc nhóm IB và 31 loài thuộc nhóm IIB. Đặc biệt có loài chim Khướu Ngọc Linh Trochalopteron ngoclinhensis là loài đặc hữu Việt Nam.

Danh sách các loài chim có giá trị bảo tồn cao được ghi nhận tại Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh:

TT	Tên Việt Nam	Tên Khoa học	Tình trạng bảo tồn
TT	Tên Việt Nam	Tên Khoa học	NĐ 06/2019	Sách đỏ Việt Nam 2007	IUCN 2013
	I. Bộ Gà	I. Galliformes:
	*1. Họ Trĩ*	*1. Phasianidae*
1	Gà so họng hung	Arborophila rufogularis	IIB
2	Gà so họng trắng	A. brunneopectus	IIB
3	Gà so trung bộ	A. merlini	IIB
4	Gà lôi trắng	Lophura nycthemera	IB	LR cd
5	Gà lôi hông tía	L. diardi	IIB	VU	NT
6	Gà tiền mặt đỏ	Polyplectron germaini	IB	VU	NT
7	Trĩ sao	Rheinartia ocellata	IB	VU	NT
	II. Bộ Sả	II.Coraciformes:
	*2. Họ Hồng hoàng*	*2. Bucerotidae*
8	Hồng hoàng	Buceros bicornis	IB	VU	NT
9	Niệc nâu	Ptilolaemus austeni	IB	VU	NT
10	Niệc mỏ vằn	Aceros undulatus	IB	VU
	III. Bộ Cú	III. Strigiformes:
	*3. Họ Cú*	*3. Strigidae*
11	Cú mèo núi	Otus spilocephalus	IIB
12	Cú mèo khoang cổ	O. bakkamoena	IIB
13	Cú mèo nhỏ	O. sunia	IIB
14	Cú vọ mặt trắng	Glaucidium brodiei	IIB
15	Cú vọ	G. cuculoides	IIB
16	Hù	Strix leptogrammica	IIB
17	Cú vọ lưng nâu	Ninox scutulata	IIB
	*4. Họ Cú muỗi*	*4. Caprimulgidae*
18	Cú muỗi lưng xám	Caprimulgus affinis	IIB
19	Cú muỗi ấn độ	C. jokata	IIB
20	Cú muỗi đuôi dài	C. macrurus	IIB
	IV. Bộ Cắt	IV. Falconiformes:
	*5. Họ Ưng*	*5. Accipitridae*
21	Diều ăn ong	Pernis ptilorhynchus	IIB
22	Diều trắng	Elanus caeruleus	IIB
23	Diều hoa miến điện	Spilornis cheela	IIB
24	Ưng xám	Accipiter badius	IIB
25	Ưng ấn độ	A. trivirgatus	IIB
26	Diều núi	Nisaetus nipalensis	IIB
27	Đại bàng mã lai	Ictinaetus malayensis	IIB
28	Diều nhật bản	Buteo burmanicus	IIB
29	Diều ấn độ	Butastur indicus	IIB
	*6. Họ Cắt*	*6. Falconidae*
30	Cắt bụng hung	Falco severus	IIB
	V. Bộ Sẻ	V. Passeriformes:
	*7. Họ Trèo cây*	*7. Sittidae*
31	Trèo cây mỏ vàng	Sitta solangiae		LR cd	NT
	*8. Họ Khướu*	*8. Timaliidae*
32	Khướu vằn đầu đen	Actinodura sodangorum		VU	VU
33	Kim oanh tai bạc	Mesia argentauris	IIB
34	Mi núi bà	Crocias langbianus	IIB	EN	EN
35	Khướu đầu trắng	Garrulax leucolophus	IIB
36	Khướu đầu xám	G. vassali	IIB
37	Khướu đầu đen	G. milleti	IIB	LR cd	NT
38	Khướu bạc má	G. chinensis	IIB
49	Khướu đuôi đỏ	G. milnei	IIB
40	Khướu mỏ dài	Rimator danjoui		LR cd	NT
41	Khướu ngọc linh	Trochalopteronngoclinhense	IB	VU	VU

Ghi chú:

SĐVN, 2007: VU (Sẽ nguy cấp); EN (Nguy cấp); LR cd (Ít nguy cấp).

IUCN, 2013: EN (Nguy cấp); EN (Nguy cấp); NT (Sắp bị đe dọa).

Nghị định 06/2019/NĐ-CP: IB (Nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại); IIB (Hạn chế khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại).

Các số liệu phân tích trên đây cho thấy tầm quan trọng của khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh đối với công tác bảo tồn các loài chim đang bị đe dọa diệt vong ở cấp quốc gia và quốc tế. Các loài chim có giá trị bảo tồn cao đều có số lượng cá thể rất ít hoặc hiếm.

Trong thời gian qua, Khu bảo tồn thiên nhiên đã phối hợp với các Đoàn nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước tiến hành các hoạt động nghiên cứu Khu hệ chim, tiến hành xác định loài và thực hiện làm tiêu bản một số loài chim phục vụ công tác nghiên cứu khoa học. Trong thời gian tới, đơn vị cần tăng cường năng lực, trang thiết bị cho các cán bộ khoa học của Khu BTTN để có thể nghiên cứu sâu hơn về Khu hệ chim trong Khu bảo tồn.Tiến hành các chương trình tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng địa phương trong khu vực nhằm tuyên truyền tầm quan trọng của các loài chim đang bị đe doạ./.

Một số hình ảnh Khu hệ chim ghi nhận ở Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh: