Hướng dẫn người chăn nuôi chủ động triển khai các giải pháp phòng, chống thiếu nước cho vật nuôi, ổn định phát triển sản xuất chăn nuôi.
Theo dự báo của Trung tâm dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia, tình trạng thiếu nước, khô hạn sẽ kéo dài và có khả năng xảy ra trên diện rộng ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên.
Căn cứ Văn bản số 1141/UBND-NNTN ngày 04 tháng 4 năm 2024 của Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum về việc triển khai Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 01 tháng 4 năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.
Để chủ động phòng, chống nắng, nóng bảo vệ an toàn cho đàn vật nuôi, tạo điều kiện cho chăn nuôi của tỉnh phát triển hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch năm 2024. Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Kon Tum hướng dẫn người chăn nuôi chủ động triển khai các giải pháp phòng, chống thiếu nước cho vật nuôi, ổn định phát triển sản xuất chăn nuôi, như sau:
1. Cập nhật thông tin:
Thường xuyên cập nhật bản tin dự báo thời tiết trên các phương tiện thông tin đại chúng của Trung ương và địa phương, tích cực chăm sóc đàn vật nuôi để tăng khả năng chống chịu với tác động do thay đổi lớn về thời tiết, khí hậu cũng như có biện pháp chủ động phòng, chống nắng nóng, thiếu nước hiệu quả.
2. Về chuồng trại:
- Nên làm chuồng gia súc theo hướng Đông Nam, xa nhà ở nhưng vẫn đảm bảo theo dõi được tình trạng của gia súc, gia cầm. Nếu có điều kiện nên làm nóc hở và có hai mái phụ che phần hở để tăng cường độ thoáng của chuồng;
- Đảm bảo cao ráo, sạch sẽ, thoáng mát, thích hợp với từng đối tượng vật nuôi. Phủ lá cọ, rơm, trồng cây dây leo…lên mái chuồng để chống nóng trực tiếp. Những ngày nắng, nóng phun nước lên mái chuồng, phun sương trong chuồng nuôi và bố trí đủ quạt điện để quạt mát, tránh làm tăng độ ẩm trong chuồng nuôi;
- Chuẩn bị đầy đủ phên, lưới chống nóng, bạt để chủ động che chắn chống nắng và chống mưa tạt gió lùa vào chuồng nuôi;
- Khơi thông rãnh thoát nước thải và xử lý chất thải theo đúng quy định. Trong chăn nuôi lợn và trâu, bò: Thu gom, chuyển phân, chất thải ra khỏi chuồng hàng ngày và đưa vào nơi ủ riêng;
- Đối với chuồng kín cần cải tạo cho thông thoáng hoặc đặt quạt hút gió để tăng cường đối lưu không khí, giảm nhiệt độ và khí độc trong chuồng;
- Đối với trang trại quy mô lớn, có thể áp dụng hệ thống tái sử dụng nước tuần hoàn trong trại để tiết kiệm nước. Đồng thời chủ động nguồn cung cấp điện, nước để đảm bảo phục vụ sản xuất;
- Trồng cây xung quanh khu vực chuồng nuôi tạo bóng mát, giảm lượng nhiệt trong chuồng nuôi.
3. Chế độ chăm sóc nuôi dưỡng:
a) Chuẩn bị thức ăn, nước uống
- Tận dụng mọi nguồn nước có thể dùng làm nước uống cho đàn gia súc, gia cầm, tuy nhiên cần thông qua hệ thống lọc, xử lý nước để đảm bảo vệ sinh, nguồn nước không bị ô nhiễm;
- Chuyển đổi cơ cấu cây trồng: Trồng một số giống cỏ chịu hạn như VA06, giống cỏ lai MULATO II, cỏ GHINE MONBASA, cỏ RUZI, SWEET JUMPO, BURMUDA, STYLO và đặc biệt là cỏ GUATEMALA làm thức ăn cho gia súc ăn cỏ. Đối với những nơi có điều kiện, cần lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm nước cho cây trồng;
- Chủ động xây dựng kế hoạch dự trữ và chế biến các loại phụ phẩm sau khi thu hoạch (đặc biệt là rơm khô) làm thức ăn cho gia súc, gia cầm trước và trong mùa khô hạn;
Chăn nuôi lợn trên sàn nhựa và uống nước tự động.
- Những ngày khô hạn, thực hiện chế độ chuyển bữa ăn, thức ăn tinh, thức ăn hỗn hợp thường chuyển sang cho ăn vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát. Tăng cường khẩu phần ăn xanh như rau cỏ tươi, củ, quả và các loại vitamin... tăng cường khẩu phần đạm, giảm tinh bột, mỡ, đường trong khẩu phần đối với từng loại gia súc, gia cầm;
- Đảm bảo thường xuyên có đủ nước cho gia súc, gia cầm uống, không làm ẩm ướt nền chuồng và khống chế lượng nước uống cho đàn gia súc, gia cầm vừa đủ để tránh lãng phí. Lắp các thiết bị van nước tự động để luôn cấp đủ nước sạch cho gia súc, gia cầm uống nếu có điều kiện.
b) Quản lý nuôi dưỡng
- Đối với trâu, bò, dê chăn thả: Những ngày trời nắng nóng, buổi sáng đi chăn thả sớm và về sớm; buổi chiều chăn thả muộn, về muộn, đặc biệt chú ý chăm sóc gia súc non;
Bổ sung nước sạch hàng ngày cho trâu, bò
- Đối với gia cầm: Nuôi nhốt với mật độ vừa phải như: Gà úm 50-60 con/m2, gà 0,5-1 kg nhốt 20-30 con/m2, gà 2-3 kg nhốt 7-10 con/m2. Nếu nóng quá có thể thả ra vườn, gốc cây quanh chuồng. Đối với gà đẻ nên tránh nuôi quá béo bằng cách giảm bớt hàm lượng năng lượng trong khẩu phần, cho ăn thêm rau xanh;
- Đối với lợn: Mật độ nuôi nhốt đối với nái 3-4 m2/con, lợn thịt là 2 m2/con. Cho uống đủ nước và tiết kiệm, ứng dụng đệm lót sinh học trong chăn nuôi lợn nếu có điều kiện có thể tiết kiệm 80% nước tắm lợn và nước rửa chuồng trại kết hợp với các biện pháp chống nóng. Thu gom định kỳ chất thải rắn từ chăn nuôi để ủ compost sử dụng nuôi giun quế (Perionyx excavatus), giun đỏ (Lumbricus rưbellus) để có nguồn đạm bổ sung cho vật nuôi và tiết kiệm nước để làm sạch nền chuồng.
c) Vệ sinh phòng bệnh
- Tăng cường vệ sinh tẩy uế chuồng trại và các dụng cụ chăn nuôi;
- Tiêm đầy đủ các loại vacxin cho gia súc, gia cầm để tăng cường khả năng miễn dịch;
- Định kỳ tẩy giun, sán cho vật nuôi;
- Định kỳ phun thuốc sát trùng để diệt ve, mòng, ruồi, muỗi, bọ mạt... là những tác nhân truyền và gây bệnh;
- Phát hiện sớm các loại gia súc, gia cầm bị ốm, bị bệnh để cách ly, điều trị, xử lý kịp thời tránh để bệnh lây lan rộng, cần quan tâm nhất là các bệnh đường ruột và tiêu hoá bằng cách chủ động cho gia súc ăn, uống thuốc ở liều phòng bệnh;
- Sau những đợt khô hạn kéo dài, đàn gia súc thường mệt mỏi, tăng tỷ lệ mắc bệnh, giảm lượng sữa, trứng... Vì vậy cần có kế hoạch bổ sung khoáng, vitamin và dinh dưỡng theo tiêu chuẩn.